Градење на мостот на разбирањето.
Наша перспектива по повод 8ми март 2025
Денес ќе проговориме за тоа што значи напуштање на семејството од страна на мајките и што стои зад таа одлука. Недостатокот на истражувања на оваа тема ја прави уште поголем предизвик. Но она што го знаеме е дека зад секоја мајка што го напуштила своето дете, постои една приказна на болка, немоќ или нерешливи животни околности.
Предизвици со кои се соочуваат мајките
Еден од честите предизвици што ги гледаме кај мајките што се соочиле со овој предизвик е недостатокот на институционална и социјална поддршка. Многу од нив немаат можност да најдат стабилност, да добијат психолошка поддршка или да се соочат со сопствените трауми.
Кога жената го напушта семејството, се соочува со многу предизвици – не само со личните последици од таквата состојба, туку и со социјалните и културни предрасуди кои следат. Во многу општества, кога мајката ја напушта семејната структура, таа често се соочува со осуда и срам. Се јавуваат стереотипи за тоа дека „лоша мајка е таа која го оставила своето дете“, или дека жената која не е „класична мајка“ не заслужува почит. Сепак, понекогаш, напуштањето на семејството е последица на многу тешки околности, како што е семејното насилство, економската зависност или други психо-социјални проблеми, кои ја принудуваат жената да го преземе овој тежок чекор.
Згрижувачката: Жена која носи тежок товар
Но, паралелно по ваквата одлука на мајката, постои и друга жена – згрижувачката, која ја презема одговорноста за благосостојбата на детето. Таа не е мајка, но носи тежок товар – да го ублажи чувството на отфрленост што детето го чувствува по напуштањето од мајката, да го заштити од болката и да ја балансира својата улога како воспитувач и поддршка.
Згрижувачката се соочува со предизвикот да го намали она што детето го доживува како отфрленост. Кога детето ги суди своите родители – особено мајката која го напуштила, тоа може да развие чувства на одбивност или гнев, што значително го отежнува процесот на прилагодување. Тоа може да доведе до длабоки емоционални рани кои ќе го следат детето цел живот.
Згрижувачката, во својата улога, не само што мора да го прифати детето, туку и да работи на тоа да го намали ова чувство на отфрленост и да му помогне да го прифати своето ново окружување. Таа треба да создаде безбедна и стабилна средина, каде детето може да ја има својата поддршка, но и да го научи да ги балансира своите чувства на љубов и разбирање за мајката, која, и покрај тоа што не е во моментот присутна во неговиот живот, можеби имала свои причини и во својот живот носела болка и тешки избори.
Разбирање на тешката позиција на мајката
Но, уште поважно, згрижувачката треба да ги разбере и тешките позиции на мајката, која не секогаш има можност или услови да остане со своето дете. Таа треба да соработува со мајката и да го поддржи детето да се ослободи од емоционалните бариери кои би можеле да се создадат од одлуката за напуштање. Таа не е тука да го заменува мајката, туку да му помогне на детето да разбере дека дури и кога нешто не е идеално, љубовта, разбирањето и поддршката се секогаш тука.
Признавање на правото на трансформација
„Мајката“ која била принудена да го напушти семејството не треба да биде оценувана, туку треба да се гледа како личност која, без разлика на своите одлуки, сѐ уште има право на лична трансформација и можност за искупување.
Згрижувачката, заедно со мајката, има задача да создаде услови за соработка и комуникација, и да ги смири конфликтите и раздорите кои можат да произлезат од емоционалниот стрес на детето.
Градење на мостот на емпатија и поддршка
Овој процес не е лесен. Градењето мост меѓу двете жени, како и меѓу мајката и згрижувачка, бара време, трпение и сочувство. Но кога сите страни работат заедно, без да се фокусираат на судењето и етикетите, може да се создаде стабилна и безопасна околина за детето, што ќе му овозможи да се развива и да ги преброди тешките емоции кои произлегуваат од напуштањето.
Поддршка за мајките и згрижувачките семејства
Социјалните служби имаат методологија за работа со овие мајки, но останува прашањето – како да го направиме процесот поефикасен? Како да им помогнеме да најдат пат назад, без осуда и со поддршка?
Истовремено, знаеме дека згрижувачките – жени не само што обезбедуваат топол дом за детето, туку и стануваат мост кон неговото минато и иднина. Нивната улога во создавање на позитивен наратив за детето е од непроценлива важност.
Стратегии за поддршка на згрижувачките семејства
- Центар за социјална работа: Центарите за социјална работа имаат клучна улога во процесот на работа со деца што се напуштени од родителите. Тие не само што го проценуваат мотивот зад одлуката на мајките, туку и активно работат на реинтеграција на детето во биолошкото семејство, ако тоа е возможно и најдобро за детето.
- Улогата на згрижувачките: Згрижувачите се клучни во помогнувањето на децата да се справат со емоционалните конфликти што произлегуваат од напуштањето на родителите. Улогата на згрижувачите е да го водат детето низ овој процес, да му обезбедат љубов и емпатија, но истовремено да го подготват за можноста за реинтеграција во биолошкото семејство ако тоа е најдобро за него.
- Центарот за поддршка на згрижувачките семејства: Центарот треба да биде стабилен столб на поддршка за згрижувачките семејства, кои секојдневно се соочуваат со многу предизвици, од конфликтите на лојалност до конфузијата со биолошките родители и административните процеси.
- Креирање на позитивна слика за себе: Еден од најважните аспекти во растењето на децата во алтернативна грижа е создавањето на позитивен наратив за нивното минато. Ако детето верува дека е напуштено затоа што не било доволно добро, тоа може да доведе до проблеми со самодовербата и емоционалниот развој.
- Мостови на емпатија и поддршка: Згрижувачите играат улога на мост помеѓу детето и неговото биолошко семејство, и тоа дури и во тешки моменти. Помагањето им на згрижувачите да останат неутрални и емпатични е клучно, бидејќи нивната поддршка има големо влијание врз развојот на детето.
Низ системот за алтернативна грижа, важно е да се разбијат стереотипите за жените кои напуштаат своето дете и да се пружи платформа за нивна поддршка и помош.
Тие не се лоши мајки, тие се луѓе кои се соочуваат со својот живот и носат тешки одлуки.
Да градиме поемпатичен свет, каде што ќе разбереме дека зад секоја одлука стои личност со своите борби, предизвици и надежи. Да создадеме средина каде што секој има право на втора шанса, а љубовта, поддршката и разбирливоста ќе бидат темелите на нашите односи со оние кои најмногу имаат потреба.
Центар за поддршка на згрижувачки семејства